สื่อสารกับผู้ป่วย ด้วยหัวใจ

หลักการ/ความเชื่อสำคัญ ในการสื่อสารกับผู้ป่วย

จากการพูดคุยกับผู้มีประสบการณ์ดูแลผู้ป่วย พบว่ามีหลักการสำคัญร่วมกันที่จะช่วยทำให้ผู้ป่วยเปิดใจ และสามารถนำไปสู่การสื่อสารความในใจระหว่างกันได้อย่างราบรื่นและตรงไปตรงมามากขึ้น ได้แก่

มีความเชื่อ/ศรัทธาว่าทุกสิ่ง จะผ่านไปได้

ช่วยให้รู้สึกมั่นคงภายใน ซึ่งส่งผลต่อพลังที่ส่งออกมาตอนสื่อสาร

เคารพและยอมรับความคิดการตัดสินใจของอีกฝ่าย

ทุกความคิด ความเชื่อ พฤติกรรมของแต่ละคนมาจากประสบการณ์และสิ่งแวดล้อมที่แตกต่าง

เปิดใจ ทำความเข้าใจ ยอมรับถึงความต้องการตามสิ่งที่เขาเป็น

เปิดพื้นที่ให้ผู้ป่วยได้สื่อสาร

ในการสื่อสารไม่ใช่พื้นที่ “ปล่อยของ” หรือแสดงความเป็นผู้รู้ของเรา

ควรใช้การถามเพื่อกระตุ้นให้ผู้ป่วยเห็นถึงคุณค่าของตัวเอง ทวนสิ่งที่เราได้ยิน เพื่อแสดงให้เห็นความใส่ใจ (ผู้ป่วยได้รับความใส่ใจ)

ให้ผู้ป่วยเลือกทางเดินของตนเอง

เราเป็นเพียงผู้ช่วยส่องไฟ ใช้คำถามปลายเปิด

ช่วยเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้คิดใคร่ครวญสำหรับการใช้ชีวิตในช่วงสุดท้ายตามที่ต้องการ ไม่ควรสั่งสอนแนะนำเพียงฝ่ายเดียว

ไม่เร่งรัด ด่วนสรุป กระโจนสู่เป้าหมาย

ผู้ดูแลมักตกหล่มความอยากช่วยเหลือด้วยการจัดการทุกอย่างทันที ควรหยั่งดูท่าทีผู้ป่วยโดยไม่เร่งรีบ

บางทีอาจใช้เวลาหลายครั้ง ค่อยๆ ทำให้เค้าเห็นความห่วงใยใส่ใจของเรา จนพร้อมเปิดใจในที่สุด

ให้ความเข้าใจ ไม่ใช่ความสงสาร

คนป่วยจำนวนมากไม่ชอบความสงสารและเห็นใจแต่ต้องการความเข้าใจมากกว่า ทั้งในแง่อารมณ์ความรู้สึกและความต้องการ

ให้ความช่วยเหลือเมื่อเขาร้องขอหรือยอมรับ มิใช่ยัดเยียดหรือบังคับ

อยู่กับสิ่งที่เขา “เป็น” ไม่ใช่ที่ “เคยเป็น”

เมื่อเวลาผ่านไป สถานการณ์เปลี่ยน สิ่งที่เคยพูดหรือเคยเชื่อก็อาจเปลี่ยนไป

ไม่ควรยึดติดกับอดีต แต่อยู่กับสิ่งที่เขาเป็นในตอนนี้

ก้าวไปด้วยกัน..อย่างเท่าเทียม

ช่วยเหลือโดยยอมรับในตัวผู้ป่วยอย่างเท่าเทียม

การเยียวยาจิตใจเหมือนกับการเต้นรำ ทุกจังหวะย่างก้าวของทั้งสองฝ่าย ควรต้องสอดรับเสมอกัน ไม่มีใครนำใคร คนที่ถูกเยียวยาต้องไม่รู้สึกด้อยกว่าคนที่เข้าไปช่วยเหลือ

ยอมรับในสิ่งที่เขาเป็น

ไม่วิพากษ์ ไม่สั่งสอน
ธรรมชาติของมนุษย์มีความอยากเอาชนะ การให้เหตุผลหรือโต้เถียง มักจะทำให้ได้ไม่คุ้มเสีย

ควรเปิดใจโอบรับ ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้น

ไม่ไหว ให้ออกมา

หากผู้ป่วยหงุดหงิดฉุนเฉียว ให้ผู้ดูแลกลับมาดูแลจิตใจตัวเองให้มั่นคงก่อน

เราเองก็เป็นมนุษย์ที่สามารถเหน็ดเหนื่อยได้ เมื่อพร้อมค่อยกลับไปใหม่ อย่าเก็บไว้จนล้นทะลักแล้วไประเบิดอารมณ์ใส่ผู้ป่วย

ทั้งหมดนี้เป็นหลักสำคัญที่ในการปฏิบัติจริงอาจต้องใช้เวลา ทั้งในส่วนของผู้ป่วย หรือตัวผู้ดูแลเอง เริ่มจากค่อยๆ สังเกตทำความเข้าใจตัวเอง ทำความเข้าใจผู้ป่วยให้มากขึ้น แม้บางครั้งอาจยังทำไม่สำเร็จหรือเกิดการโต้เถียง ก็ไม่ต้องโทษตัวเองหรือแม้แต่ตัวผู้ป่วย เพราะเป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้นได้กับทุกคน เพียงแค่เรามีความตั้งใจ เริ่มตั้งเป้าหมายเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงที่ดีบางอย่างไว้ ก็นับว่าเป็นความก้าวหน้าก้าวหนึ่งที่ได้เกิดขึ้นแล้ว