ถามตอบ เมื่อมีลำไส้เปิดทางหน้าท้อง : อยู่อย่างไรให้ปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อน
เนื้อหาบางส่วนจากการอบรมในโครงการ Thai Cancer Academy
ตอน เมื่อมีลำไส้เปิดทางหน้าท้อง : อยู่อย่างไรให้ปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อน
โดย
พว. จุฬาพร ประสังสิต พยาบาลผู้ชำนาญการพิเศษ และผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง
พว. กาญจนา รุ่งแสงจันทร์ พยาบาลผู้ชำนาญการพิเศษ
คุณสมบัติ หทัยเปี่ยมสุข ประธานชมรมมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก
ลักษณะของทวารเทียมที่ดี เป็นอย่างไร ?
ลักษณะของแต่ละคนจะแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับพยาธิสภาพของโรคว่าเป็นที่ตำแหน่งไหน
ลักษณะที่ดีคือเมื่อผ่าตัดแล้วจะโผล่เหนือผิวหนังประมาณ 2 เซนติเมตร และเป็นสีชมพูหรือแดง
มีอาการแบบนี้ ทำอย่างไรดี
มีเมือกออกทางก้น ผิดปกติไหม ?
- หากเป็นการผ่าตัดเปิดลำไส้แบบ 2 รู เป็นเรื่องปกติ เพราะลำไส้จะผลิตเมือกออกมาตามหน้าที่ปกติอยู่แล้ว
- บางครั้งก็จะมีเมือกออกจากรูก้นเดิมของเรา ก็ถือเป็นเรื่องปกติตามธรรมชาติ
- สามารถป้องกันผิวหนังบริเวณก้นไม่ให้เปื่อยหรือเปียกชื้นได้โดยการทาวาสลีนบริเวณก้น เมื่อมีเมือกออกมาก็จะไม่สัมผัสกับผิวเรา โดยทาเพียงบาง ๆ
- อาจใช้วิธีการใส่ผ้าอ้อมสำเร็จรูปช่วยได้
รูขุมขนอักเสบ ควรทำอย่างไร ?
สาเหตุมักเกิดจากการที่มีขนบริเวณรอบลำไส้เปิดทางหน้าท้องที่ไม่ได้โกนออก ทำให้ตอนแกะแป้นเกิดการดึงรั้ง และเกิดการอักเสบได้ จึงควรป้องกันโดยการโกนหรือขลิบออก การโกนควรใช้แบบเลเซอร์เพื่อไม่ให้ดึงรูขุมขนมาก
หากเกิดการอักเสบมาก ควรหาแพทย์พยาบาลเพื่อช่วยในการรักษา ไม่ควรซื้อยามาใช้เอง เพราะสาเหตุและอาการของแต่ละคนมีความแตกต่างกัน
ลำไส้อุดตันบางส่วน มีอาการอย่างไร ?
อุจจาระออกมาได้ไม่เต็มที่ ลักษณะของอุจจาระเปลี่ยนแปลง ออกเป็นลม อาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ควรรีบพบแพทย์
เมื่อมีภาวะไส้เลื่อนควรปฏิบัติตัวอย่างไร ?
การเป็นไส้เลื่อนสามารถเกิดขึ้นได้เมื่อทำการเปิดลำไส้ทางหน้าท้องมาเป็นระยะเวลาหนึ่งแล้ว ซึ่งทำให้การติดถุงอาจยากกว่าเดิม ต้องเปลี่ยนใช้ถุงที่มีขนาดใหญ่ขึ้นเพื่อรองรับกับสรีระที่เปลี่ยนไปของเรา ความอ้วนก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดได้ แต่หากเป็นแล้วไม่ได้รบกวนการใช้ชีวิต ยังสามารถขับถ่ายอุจจาระออกมาได้ดีก็ยังไม่จำเป็นต้องผ่าตัดใหม่ เพียงแค่เลือกใช้ถุงที่มีความยืดหยุ่นรองรับไปตามส่วนนูนของหน้าท้อง และการใช้ผ้าพยุงหน้าท้องก็เป็นอีกวิธีหนึ่งที่ช่วยได้ นอกจากนี้ ก็ไม่ควรทำกิจกรรมที่ใช้กล้ามเนื้อหน้าท้องหรือทำให้เกิดแรงดันภายในท้องเยอะ
ผ้าซัพพอร์ตท้องสำหรับผู้ที่เป็นไส้เลื่อน ควรใช้อย่างไร ?
เลือกใช้แบบสั่งตัดจะดีที่สุด เพราะรูเจาะตำแหน่งของไส้เลื่อนแต่ละคนไม่เหมือนกัน การสั่งตัดจะสามารถกำหนดตำแหน่งให้ตรงกับกรณีของเราได้ โดยในเวลานอนไม่จำเป็นต้องใช้
เทคนิคใส่ถุงทวารเทียม
การทากาวแบบมีแอลกอฮอล์ และไม่มีแอลกอฮอล์ แตกต่างกันอย่างไร ?
ทั้ง 2 แบบ มีส่วนผสมที่คล้ายกัน โดยแบบมีแอลกอฮอล์จะแห้งเร็วกว่า ส่วนที่ไม่มีแอลกอฮอล์ก็มีความเหนียวเหมือนกัน แต่จะแห้งช้ากว่า ต้องทิ้งระยะเวลาก่อนติดถุงนานกว่า และไม่ทำให้แสบ นอกนั้นไม่มีอะไรแตกต่างกัน สามารถเลือกใช้ได้ทั้ง 2 แบบตามความสะดวก
ทุกคนที่มีถุงหน้าท้องจำเป็นต้องใช้ผงแป้งหรือไม่ ?
ไม่จำเป็น ถ้าไม่มีรอยแดง แผลที่ผิวหนัง ก็ไม่ต้องใช้
คนที่หน้าท้องมีรอยพับรอยย่น ควรนั่งท่าไหนที่จะไม่ปัญหาในขั้นตอนการติดอุปกรณ์ให้ได้แนบสนิท ?
เลือกทำโดยใช้ท่าที่เราชอบหรือถนัดที่สุด แต่หากมีปัญหาเรื่องรอยย่นก็ใช้ผลิตภัณฑ์ปกป้องผิวหนังชนิดเพทส์ทาช่วยเพื่อให้ติดแป้นได้ง่าย เพียงทดลองและสังเกตเพื่อปรับเปลี่ยนให้พบวิธีการที่เหมาะสมกับตัวเอง เนื่องจากสรีระของแต่ละคนมีความแตกต่างกัน
เวลานอนถ้าเอียงตะแคงไปในฝั่งที่เปิดทวารจะมีน้ำออกมา ควรทำอย่างไร ?
บางครั้งเวลานอนอาจเกิดการดึงรั้ง สามารถใช้หมอนเล็กๆ มาวางซ้อนด้านใต้เพื่อช่วยพยุงได้ แต่โดยทั่วไปแล้วการมีน้ำออกมาจากรูทวารก็ถือเป็นเรื่องปกติ
เวลานอนถุงจะพองลมขึ้นมา ควรทำอย่างไร ?
ช่วยได้โดยการเลี่ยงอาหารที่ทานแล้วเกิดแก๊ส โดยเฉพาะมื้อเย็น นอกจากนี้ในช่วงเวลาก่อนนอนอาจเปิดถุงให้ลมออกก่อน หรือเลือกใช้อุปกรณ์ที่มีระบบระบายแก๊สก็ได้
ดูแลทวารเทียมอย่างไร
ผู้มีทวารเทียม ถ้าอยากซาวด์น่าต้องทำอย่างไร ?
การทำซาวด์น่าจะมีความชื้นและความร้อน ถ้าเราไม่กังวลเรื่องถุงเปียกก็สามารถทำได้พร้อมถุงเลย แล้วอาจใช้ไดร์เป่าให้แห้ง หรือถ้าใช้แบบถุงพลาสติกปิดก็ต้องระวังเรื่องความร้อน และอาจทำให้แป้นเสื่อมเร็วขึ้นได้ เพราะโดนน้ำซึม ทำให้แป้นเปียกแฉะ
สามารถเลือกทำซาวด์น่าได้ตามสะดวก แต่โดยหลักการแล้วในระดับความร้อนที่ไม่ทำลายผิวเราก็จะไม่ถึงขั้นทำลายถุง
ผู้ที่เป็นทหารตำรวจต้องใส่เข็มขัดในเครื่องแบบควรทำอย่างไร ?
หากลำไส้ไม่ได้อยู่แนวเข็มขัดก็ใส่ได้ปกติ โดยอาจดูให้กางเกงมีความหลวมหน่อยบริเวณใกล้ลำไส้ที่เปิดทางหน้าท้องเพื่อให้ไม่ไปกด หากลำไส้อยู่เหนือเข็มขัดก็พยายามดึงเสื้อให้ไม่ตึงมาก ไม่ใส่ชุดรัดมาก
ทั้งนี้เราสามารถกำหนดตำแหน่งที่จะเปิดทางหน้าท้องก่อนรับการผ่าตัดได้ เพื่อเลี่ยงตำแหน่งที่จะติดปัญหา โดยแจ้งให้แพทย์หรือพยาบาลทราบก่อนทำการกำหนดตำแหน่ง
คนที่รักความสะอาดชอบเปลี่ยนแป้นบ่อย ดีหรือไม่ ?
การแกะเปลี่ยนแป้นบ่อยอาจทำให้ผิวหนังชั้นบนเกิดการลอก บาง อาจทำให้เป็นแผลและสิ้นเปลืองเกิดขยะที่ไม่จำเป็นเพิ่มขึ้น
สรุปเนื้อหา และรับชม Live ย้อนหลัง
จากโครงการ Thai Cancer Academy
ตอน ผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ : อยู่อย่างไรให้ทวารเทียมปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อน
โดย
👨⚕️ พว. จุฬาพร ประสังสิต : พยาบาลผู้ชำนาญการพิเศษ และผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูง
👨⚕️ พว. กาญจนา รุ่งแสงจันทร์ : พยาบาลผู้ชำนาญการพิเศษ
👨⚕️ คุณสมบัติ หทัยเปี่ยมสุข : ประธานเครือข่ายมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก (ภาคประชาชน), ประธานชมรมออสโตเมท (โรงพยาบาลราชวิถี)