อยู่ระหว่างการรักษา

โรคมะเร็งเป็นโรคที่มีผลต่อร่างกายและจิตใจของผู้ป่วยเป็นอย่างมาก ผู้ป่วยโรคมะเร็ง ส่วนมากเมื่อรู้ว่าตัวเองเป็นโรคมะเร็งแล้ว จะมีปฏิกิริยาเริ่มแรกคือความตกใจ ตามด้วยความไม่แน่ใจ และหวังว่าสิ่งเหล่านั้นอาจเป็นเพียงข้อผิดพลาดทางการแพทย์ ต่อมาจะมีความเศร้าเสียใจและสูญเสียกำลังใจ ผู้ป่วยหลายรายอาจสับสน ต้องการข้อมูลที่ถูกต้อง และต้องการกำลังใจในการสู้กับโรคมะเร็งร้าย ท่านในฐานะเพื่อนหรือผู้ร่วมงานสามารถที่จะช่วยเหลือทั้งสองประการได้

ผู้ป่วยมะเร็งต้องการความเข้าใจ ไม่ใช่ความสงสาร การพูดคุยการเยี่ยมเยือน การปฎิบัติด้วยการสัมผัส ด้วยความรัก และห่วงใย ย่อมบ่งบอกได้ดีกว่าคำพูดเพียงอย่างเดียว

สิ่งน่ารู้

  • เมื่อคนในครอบครัวเป็นมะเร็ง
    บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้เกิดความเข้าใจและมีมุมมองในการดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็ง เพื่อให้ท่านสามารถปรับตัวและใจให้พร้อมที่จะรับมือกับโรคได้ดีขึ้น
  • เมื่อเพื่อนหรือคนรู้จักเป็นมะเร็ง
    เพื่อนหรือผู้ที่เป็นที่รักของผู้ป่วยสามารถอยู่เป็นเพื่อนหรือดูแลจิตใจได้เป็นอย่างดี ช่วยให้บรรยากาศของผู้ป่วยและครอบครัวดีขึ้นได้ มาดูกันว่าจะทำได้อย่างไรบ้าง
  • เป็นมะเร็ง จะเสียชีวิตไหม ?
    มะเร็งที่พบบ่อย เมื่อพบในระยะเริ่มต้นสามารถรักษาให้หายขาดได้โดยการผ่าตัด โรคมะเร็งระยะเริ่มต้นส่วนมาก รวมทั้งโรคมะเร็งบางชนิดที่แพร่กระจายแล้ว สามารถที่จะรักษาให้หายขาดได้
  • วิธีพิชิตมะเร็ง
    การรักษาโรคมะเร็ง ผู้ป่วยโดยมากมักมีความสับสนและขาดความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีการรักษาโรค บางครั้งผู้ป่วยอาจเจอกับคำถามทั้งต่อตนเองและคนรอบข้าง เช่น ทำไมรักษาไม่เหมือนกัน ดังนั้นการเข้าใจในหลักการรักษามะเร็งจึงมีความสำคัญมาก
  • คำถามที่ควรถามแพทย์ผู้รักษา
    ก่อนที่ท่านจะไปพบแพทย์ ควรเตรียมตัวเกี่ยวกับข้อมูลที่จะถาม และพยายามให้การสื่อสารข้อมูลเป็นลักษณะแลกเปลี่ยนกันระหว่างท่านกับแพทย์
  • อาหารที่ดีกับผู้ป่วยมะเร็ง
    อาหารเป็นหนึ่งในปัจจัยเสี่ยงที่ก่อให้เกิดมะเร็งได้ หรือลดโอาสเกิดมะเร็งได้ เราสามารถเลี่ยงอาหารบางชนิดได้ โดยเสริมสารอหารให้ครบถ้วนจากอาหารอื่นๆ ได้

มะเร็ง คืออะไร

อวัยวะต่างๆ ของร่างกายประกอบขึ้นจากเนื้อเยื่อหลายชนิด โดยมีหน่วยที่เล็กที่สุด คือ เซลล์

โรคมะเร็ง คือ โรคที่มีความผิดปกติของเซลล์ในอวัยวะต่างๆ ของร่างกาย โดยเกิดการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมของเซลล์ ก่อให้เกิดเป็นเซลล์มะเร็งที่มีการเจริญเติบโตโดยไม่อยู่ภายใต้การควบคุมที่เหมาะสม ผลลัพธ์คือ การเกิดเป็นก้อนเนื้อมะเร็งที่เติบโตรบกวนการทำงานของเซลล์ปกติในอวัยวะ นอกจากนี้ยังสามารถลุกลามแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นได้ด้วย

มะเร็งอาจมีความแตกต่างได้มากมาย ตามตำแหน่งของอวัยวะที่เป็นจุดกำเนิดของมะเร็ง และชนิดของเนื้อเยื่อที่อยู่ภายในอวัยวะนั้นๆ

มะเร็งคืออะไร

เซลล์ปกติกลายเป็นเซลล์มะเร็งได้อย่างไร

เซลล์ปกติอาจมีการเจริญเติบโตโดยการแบ่งตัวและตายอย่างเป็นระบบ และมีการควบคุมที่เหมาะสม ทำให้อวัยวะและร่างกายมนุษย์ทำงานได้เป็นปกติ เซลล์แต่ละชนิดในอวัยวะที่ต่างกัน อาจมีอัตราการเจริญเติบโตแตกต่างกันได้ตามความเหมาะสมของหน้าที่ของแต่ละอวัยวะ

การที่เซลล์จะทำงานอย่างเป็นปกติ ส่วนหนึ่งเกิดจากการกำหนดหน้าที่ของเซลล์ด้วยสารพันธุกรรมที่เรียกว่าดีเอ็นเอ (DNA) ภายในเซลล์ หากเกิดการเปลี่ยนแปลงข้อมูลของ DNA เซลล์นั้นอาจมีความผิดปกติในการแบ่งตัวเจริญเติบโต ถ้ามีการสะสมความเปลี่ยนแปลงมากพอ เซลล์จะกลายไปเป็นเซลล์ก่อกำเนิดมะเร็ง และพัฒนาจนกลายเป็นเนื้อเยื่อมะเร็งในที่สุด

หากเกิดการเปลี่ยนแปลงข้อมูลของ DNA เซลล์นั้นอาจมีความผิดปกติในการแบ่งตัวเจริญเติบโต

ถ้ามีการสะสมความเปลี่ยนแปลงมากพอ เซลล์จะกลายไปเป็นเซลล์ก่อกำเนิดมะเร็ง และพัฒนาจนกลายเป็นเนื้อเยื่อมะเร็งในที่สุด

การเปลี่ยนแปลงของ DNA หรือการกลายพันธุ์ อาจเกิดจากการที่เซลล์ได้รับสารกระตุ้นให้เกิดการกลายพันธุ์ เช่น สารเคมีบางอย่าง ควันบุหรี่ เชื้อไวรัสบางชนิด ในเซลล์ปกติจะมีกลไกการควบคุมการกลายพันธุ์โดยการซ่อมแซมสาย DNA หรือทำให้เซลล์ที่มี DNA ผิดปกติตายไป แต่เซลล์ที่จะกำเนิดเป็นเซลล์มะเร็งจะเล็ดลอดกระบวนการตรวจสอบนี้ได้

มะเร็งมีความแตกต่างกันหรือไม่

มะเร็งที่เกิดขึ้นในอวัยวะที่ต่างกันจะมีความแตกต่างกัน ทั้งในด้านลักษณะของเซลล์การเจริญเติบโต การแพร่กระจาย การตอบสนองต่อการรักษา มะเร็งที่ตั้งต้นในอวัยวะหนึ่ง

แม้ว่าแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นที่ไกลออกไป แต่ยังคงคุณสมบัติส่วนใหญ่ของเซลล์มะเร็งชนิดเดิม เช่น มะเร็งปอดที่แพร่กระจายไปที่ตับ ยังคงเป็นเซลล์มะเร็งปอด ไม่ได้กลายไปเป็นมะเร็งของเซลล์ตับ การรักษายังคงใช้ยาสำหรับรักษาโรคมะเร็งปอด ซึ่งแตกต่างจากยาสำหรับรักษาโรคมะเร็งตับ เป็นต้น

มะเร็งแพร่กระจายได้อย่างไร

เมื่อมีการเจริญเติบโตมากพอ เซลล์มะเร็งมักจะแทรกซึมเข้ากระแสเลือดหรือทางเดินน้ำเหลือง ทำให้ลอยไปสู่อวัยวะอื่นที่เป็นเป้าหมายในการแพร่กระจาย

เซลล์มะเร็งตั้งต้นมาจากเซลล์ปกติในอวัยวะตั้งต้นของโรคมะเร็ง เมื่อมีการเจริญเติบโตมากพอ เซลล์มะเร็งมักจะแทรกซึมเข้ากระแสเลือดหรือทางเดินน้ำเหลือง ทำให้ลอยไปสู่อวัยวะอื่นที่เป็นเป้าหมายในการแพร่กระจาย กลไกการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งมีความซับซ้อนและหลายขั้นตอน การกระทำเพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น การนวด การงดอาหารบางอย่าง ย่อมไม่มีผลที่ชัดเจนต่อการแพร่กระจายโรคมะเร็ง ไม่สามารถหยุดยั้งการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อมะเร็ง หรือกระตุ้นให้เซลล์มะเร็งเจริญเติบโตได้

ทำความเข้าใจ เรื่องพื้นฐานของมะเร็ง

ผู้ป่วยหลายรายอาจสับสน ต้องการข้อมูลที่ถูกต้องและต้องการกำลังใจในการสู้กับโรคมะเร็งร้าย แต่ข้อมูลเกี่ยวกับผลลัพธ์ของโรคมะเร็งควรสงวนไว้ให้แพทย์เป็นผู้บอก

วิธีพิชิตมะเร็ง

การรักษาโรคมะเร็ง ผู้ป่วยโดยมากมักมีความสับสนและขาดความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีการ รักษาโรค บางครั้งผู้ป่วยอาจเจอกับคำถามทั้งต่อตนเองและคนรอบข้าง เช่น ทำไมเธอถึงผ่าตัดเต้านมอย่างเดียวไม่ได้ยาเคมีบำบัดหรือ ทำไมฉันถึงต้องให้ยาเคมีบำบัดก่อนที่จะผ่าตัด และหลังผ่าตัดยังต้องได้ยาเคมีบำบัดต่อ แล้วยังต้องได้รับการฉายรังสีรักษาด้วย เป็นต้น ดังนั้นการเข้าใจในหลักการรักษามะเร็งจึงมีความสำคัญมาก

หลังจากที่วินิจฉัยมะเร็ง (Diagnosis) แล้วต้องมีการตรวจเพิ่มเติม เพื่อทราบระยะของ การดำเนินโรค (Staging) เพื่อกำหนดเป้าหมายในการรักษาและวางแผนการรักษาต่อไป คนไข้ควรมีความเข้าใจในเป้าหมายของการรักษามะเร็ง เนื่องจากหากพบว่า ผู้ป่วยเป็นมะเร็งระยะแรก (Early Stage) หมายถึง มะเร็งอยู่เฉพาะที่ (Localized Disease) เป้าหมายการรักษาของมะเร็งระยะแรกเพื่อหายขาด แต่ในกรณีที่มะเร็งลุกลามมากไม่สามารถรักษาด้วยการผ่าตัด (Inoperable) ได้ หรือมีการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นแล้ว (Advanced Stage) ส่วนใหญ่เป้าหมายของการรักษามะเร็งระยะลุกลาม จะเป็นการรักษา เพื่อควบคุม ยับยั้ง ลดจำนวนมะเร็ง ทำให้ผู้ป่วยสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างยืนยาวและมีคุณภาพชีวิตที่ดี

อย่างไรก็ดี ยังมีมะเร็งหลายชนิดที่รักษาหายขาดได้ ทั้งๆ ที่มะเร็งนั้นได้มีการแพร่กระจาย ไปยังอวัยวะต่างๆ แล้ว ซึ่งจะเห็นได้ว่าการวินิจฉัยมะเร็งที่ถูกต้องและการตรวจเพิ่มเติมอย่างเหมาะสม มีความสำคัญต่อผู้ป่วยเป็นอันมาก เพื่อให้การรักษาเป็นไปตามเป้าหมายจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องอาศัยแพทย์หลายสาขา หรือสหสาขา (Multidisciplinary Approach) พิจารณาแนวทางการรักษาร่วมกัน ดังนั้นในการรักษาโรคมะเร็งจึงมีความแตกต่าง และความเหมาะสมในการรักษาแต่ละบุคคล อันเป็นประโยชน์สูงสุดต่อผู้ป่วย

ในกรณีที่มะเร็งลุกลามมาก ไม่สามารถรักษาด้วยการผ่าตัดได้ หรือมีการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นแล้ว ส่วนใหญ่เป้าหมายของการรักษามะเร็งระยะลุกลาม จะเป็นการรักษาเพื่อควบคุม ยับยั้ง ลดจำนวนมะเร็ง ทำให้ผู้ป่วยสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างยืนยาวและมีคุณภาพชีวิตที่ดี

สื่อแนะนำ

  • The Last Life Lesson | ‘ความเจ็บปวดและความทรมานครั้งสุดท้าย’
    เรียนรู้วิธีการจัดการความเจ็บปวดอย่างถูกวิธี

    ลดความเจ็บปวดด้วยวิธีการต่างๆ ทั้งการให้มอร์ฟีน การหยุดยา อดน้ำอดอาหาร ที่ช่วยในการบรรเทาความปวดที่เกิดขึ้น
  • Cells at work
    แนะนำการ์ตูนสนุกๆ ที่ทำให้เข้าใจว่าเมื่อมีสิ่งแปลกปลอมเข้ามา หรือเกิดสิ่งผิดปกติขึ้นในร่างกาย เหล่าเซลล์ต่างๆ ในร่างกายทำงานกันอย่างไร !
  • หนังสือเสียง
    หนังสือดีหลายๆ เล่มของ Peaceful Death มาในรูปแบบหนังสือเสียงอบอุ่นใจ ให้สะดวกฟังกันมากขึ้นแล้ว
  • หนังสือ สูญเสีย ไม่เสียศูนย์
    ความสูญเสีย (Loss) เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้เสมอ แต่เราสามารถดูแลความโศกเศร้าจากการสูญเสีย (Grief) ไม่ให้เสียศูนย์มากเกินไปได้
  • หนังสือ ทำความรู้จักโรคมะเร็งกันเถอะ
    หนังสืออ่านง่าย เป็นกันเอง ทำให้เข้าใจโรคมะเร็ง การปฏิบัติตัวเมื่อเป็นมะเร็ง และการป้องกันตัวเองให้ห่างไกลจากโรคมะเร็ง . . .

คลาย..ทุกเรื่องมะเร็ง

ทำความรู้จักกับโรคมะเร็งกันเถอะ http://www.thethaicancer.com/Webdocument/People_article/People_article_001.html เผยแพร่ 2552

-+=